खुप लोक केस गळणे आणि अकाली पांढरे होणे यांसारख्या समस्यांनी ग्रस्त असलेले दिसतात . अशा समस्यांकडे सुरुवातीला दुर्लक्ष केले जाते , पण नंतर या समस्यांचा ताप वाढू लागतो . वेळेतच याकडे लक्ष द्यायला हवे.
केसांच्या सर्वसामान्य समस्या :
1) कोंडा होणे :
ही एक नैसर्गिक शरीरक्रिया आहे . अँटीडेंड्रफ शाम्प वापरल्याने कोंडा कमी होतो . जेव्हा काडा वारवार हात राहता व उपचारानेही बरा होत नाही , तेव्हा ते सोरायसीस किंवा सिबारिक डायटायटीसचे लक्षण अस् शकते . याकडे दुर्लक्ष न करता तातडीने डॉक्टरांचा सल्ला घ्यायला हवा .
उपाय : लिंबाचा रस केसांच्या मुळांना लावणे . . दसऱ्यांची टोपी , कंगवा वापरू नये . . घद्र टोपी किंवा बँड केसाला लावणे टाळा . डोक्याची त्वचा कोरडी असल्यास आठवड्यातून एकदा किंवा दोनदा सल्फेट फ्री शाम्प वापरणे . तर ज्याच्या डोक्याची त्वचा तेलकट आहे . त्यानी आठवड्यातून दोन ते तीन वेळा केस धुणे . . केसाला अधिक प्रमाणात तेल लावणे टाळा . . केस धुण्यासाठी खप गरम पाण्याचा वापर करू नये .
2) केस पांढरे होणे :
एका विशिष्ट वयात केस पांढरे होणे पूर्णत नैसर्गिक आहे , परंतु जर ते अकाली पांढरे होऊ लागल्यास ती समस्या बनते .
कारणे : आनुवंशिकता ( लहान वयात म्हणजे १० ते ३० वर्षांच्या आत केस पांढरे होणे ) , तीव्र ऊन , धूम्रपान , आहारातील पोषणतत्त्वांची कमतरता . तसेच केस धुताना शाम्पू / साबण पूर्णपणे धुतला न गल्यास त्याचे कण केसांच्या मुळांवर जाऊन चिकटतात आणि त्याच्या रासायनिक प्रक्रियेमळे केस पांढरे होतात .
उपाय : उन्हात वावरणाऱ्या लोकांनी टोपी , हातरुमालाने केस झाकून घ्या .
३) केस गळणे :
केसांच्या वाढीचे एक ठरावीक चक्र असते . सर्वसाधारणपणे आपल्या डोक्यावर एक लाख केस असतात . प्रत्येक केस स्वत : च्या केस गळण्याच्या ह्या चक्रातून १० ते ३० वेळा तरी जातो . दिवसाला ५० ते १०० केस गळणे हे पूर्णपणे नैसर्गिक आहे . मात्र केस गळण्याचे प्रमाण ठरावीक मर्यादेपलीकडे गेल्यास त्यावर उपाययोजना करणे आवश्यक असते .
केस गळण्याचे दोन प्रकार :
1) संपूर्ण डोक्यावरील केस गळणे :
टाळूवरील केस पातळ होऊन गळणे ( Telogen Enfluvium ) , स्त्री व पुरुषांमध्ये केस गळून टक्कल पडणे ( Androgenetic Allopecia ) , अचानक केस पातळ होऊन गळणे ( Diffuse type ofalopecia areata ) आणि केसांची वाढ होण्याच्या टप्प्यावर केस गळणे ( Anarenefmuvium ) हे याचे मुख्य प्रकार आहेत . या सर्व प्रकारात केस गळण्याची कारणे वेगवेगळी असतात . त्या कारणांचा शोध घेऊन उपाययोजना केल्यास फायदा होतो .
2) डोक्यावरील एका विशिष्ट भागावरील केस गळणे :
चाई , दमा सदा , थायराइड , त्वचारोग , टाइप वन डायबिटीस यांसारखे आजार हे या समस्येचे कारण आहे .
केस गळण्यामागची कारणे :
1) मानसिक तणाव
2) शस्त्रक्रिया , खूप ताप येणे , दीर्घकालीन मोठे आजार , प्रसुती
3) औषधांचा दुष्परिणाम :आपण अनेक जन वेगवेगलया टेबलेट्स तसेच केस उगवन्यासाठी पण बिओटिक्स खाता.
4) थायरॉइडचे आजार होऊबर न होणे , मूत्रपिंड कायमस्वरूपी खराब होणे , आतड्यांचा आजार होणे , एचआयव्ही एड्स , त्वचेचे आजार तसेच आहारात लोह , झिंक , व्हिटॅमिन ' डी ' | व ' ई ' आदी घटकांची कमतरता .
निरोगी केसांसाठी पोषक आहारः
1) संत्री , मोसंबी , लिंबू , पेरू यांसारख्या फळांमध्ये असणारे ' क ' जीवनसत्त्व केसांना कमजोर होण्यापासून आणि फाटे फुटण्यापासून राखत .
2) गाजरामध्ये असणारे ' अ ' जीवनसत्त्व केसांच्या संरक्षणास मदत करते .
3)पाणी प्यायचे प्रमाण वाढवा.
4) लाहयुक्त हिरव्या पालेभाज्या आहारात घ्या .
5) निरोगी केसांसाठी आवश्यक असणारी प्रथिने , जीवनसत्त्वे व खनिजे अंडी आणि मोड आलेल्या कडधान्यांमधून मिळतात .
6) दह्यामध्ये ( योगर्ट ) असणारे ' बी ५ ' जीवनसत्त्व केसांच्या वाढीसाठी लाभदायक आहे .
7) अक्रोडमध्ये असणाऱ्या ओमेगा थ्री फॅटी अॅसिड आणि ' ई ' जीवनसत्त्वामुळे सूर्याच्या प्रखर किरणांपासून केसांचे संरक्षण होते . अक्रोडमध्ये असणारे बायोटीन व तांबे केसांच्या वाढीसाठी व रंगासाठी उपयुक्त ठरते .
महत्त्वाचे काही :
1) शाम्पूनंतर कंडिशनर वापरा . केसांच्या प्रकारानुसार शाम्पू व कंडिशनरची निवड करा .
2) तेलकट केस वारवार धुतले पाहिजेत . तर रासायनिक प्रक्रिया / उपचार । केलेले केस कमी वेळा धुवावेत .
3) नारळाचे तेल केसांसाठी परिणामकारक कंडिशनर ठरू शकते .
4) केस धुताना केसांच्या संपूर्ण लांबीच्या आधी मुख्यत्वे डोके धुवायला हवे .
5) पोहण्याआधी केस ओले व कंडिशन्ड करा . डोक्यावर घट्ट कॅप घाला . खास पोहण्यासाठी असतो तो शाम्पू आणि कंडिशनर वापरा .
6) केस विंचरण्यासाठी नेहमी मोठे आणि मऊ दात असलेल्या कंगव्याचा वापर करा . दररोज दोनदा कंगव्याने केस विंचरा .
7) वाढत्या वयानुसार केस धुण्यासाठी भरपूर शाम्पूचा वापर करू नये . मात्र केसात कोंडा झाल्यास केस नियमितपणे शाम्पूने धुवावेत .
8) हेअरड्रायर वापरताना कमी तापमानावर ठेउन वापरा . तसेच डोक्याच्या त्वचेपासून सहा इच दूर ठेवा .
9)पुरुषानी वर्षातून एकदा टकल नक्की करा. टक्कल केलया मुळे कोंडा निघून जातो.
केसांच्या सर्वसामान्य समस्या :
1) कोंडा होणे :
ही एक नैसर्गिक शरीरक्रिया आहे . अँटीडेंड्रफ शाम्प वापरल्याने कोंडा कमी होतो . जेव्हा काडा वारवार हात राहता व उपचारानेही बरा होत नाही , तेव्हा ते सोरायसीस किंवा सिबारिक डायटायटीसचे लक्षण अस् शकते . याकडे दुर्लक्ष न करता तातडीने डॉक्टरांचा सल्ला घ्यायला हवा .
उपाय : लिंबाचा रस केसांच्या मुळांना लावणे . . दसऱ्यांची टोपी , कंगवा वापरू नये . . घद्र टोपी किंवा बँड केसाला लावणे टाळा . डोक्याची त्वचा कोरडी असल्यास आठवड्यातून एकदा किंवा दोनदा सल्फेट फ्री शाम्प वापरणे . तर ज्याच्या डोक्याची त्वचा तेलकट आहे . त्यानी आठवड्यातून दोन ते तीन वेळा केस धुणे . . केसाला अधिक प्रमाणात तेल लावणे टाळा . . केस धुण्यासाठी खप गरम पाण्याचा वापर करू नये .
2) केस पांढरे होणे :
एका विशिष्ट वयात केस पांढरे होणे पूर्णत नैसर्गिक आहे , परंतु जर ते अकाली पांढरे होऊ लागल्यास ती समस्या बनते .
कारणे : आनुवंशिकता ( लहान वयात म्हणजे १० ते ३० वर्षांच्या आत केस पांढरे होणे ) , तीव्र ऊन , धूम्रपान , आहारातील पोषणतत्त्वांची कमतरता . तसेच केस धुताना शाम्पू / साबण पूर्णपणे धुतला न गल्यास त्याचे कण केसांच्या मुळांवर जाऊन चिकटतात आणि त्याच्या रासायनिक प्रक्रियेमळे केस पांढरे होतात .
उपाय : उन्हात वावरणाऱ्या लोकांनी टोपी , हातरुमालाने केस झाकून घ्या .
३) केस गळणे :
केसांच्या वाढीचे एक ठरावीक चक्र असते . सर्वसाधारणपणे आपल्या डोक्यावर एक लाख केस असतात . प्रत्येक केस स्वत : च्या केस गळण्याच्या ह्या चक्रातून १० ते ३० वेळा तरी जातो . दिवसाला ५० ते १०० केस गळणे हे पूर्णपणे नैसर्गिक आहे . मात्र केस गळण्याचे प्रमाण ठरावीक मर्यादेपलीकडे गेल्यास त्यावर उपाययोजना करणे आवश्यक असते .
केस गळण्याचे दोन प्रकार :
1) संपूर्ण डोक्यावरील केस गळणे :
टाळूवरील केस पातळ होऊन गळणे ( Telogen Enfluvium ) , स्त्री व पुरुषांमध्ये केस गळून टक्कल पडणे ( Androgenetic Allopecia ) , अचानक केस पातळ होऊन गळणे ( Diffuse type ofalopecia areata ) आणि केसांची वाढ होण्याच्या टप्प्यावर केस गळणे ( Anarenefmuvium ) हे याचे मुख्य प्रकार आहेत . या सर्व प्रकारात केस गळण्याची कारणे वेगवेगळी असतात . त्या कारणांचा शोध घेऊन उपाययोजना केल्यास फायदा होतो .
2) डोक्यावरील एका विशिष्ट भागावरील केस गळणे :
चाई , दमा सदा , थायराइड , त्वचारोग , टाइप वन डायबिटीस यांसारखे आजार हे या समस्येचे कारण आहे .
केस गळण्यामागची कारणे :
1) मानसिक तणाव
2) शस्त्रक्रिया , खूप ताप येणे , दीर्घकालीन मोठे आजार , प्रसुती
3) औषधांचा दुष्परिणाम :आपण अनेक जन वेगवेगलया टेबलेट्स तसेच केस उगवन्यासाठी पण बिओटिक्स खाता.
4) थायरॉइडचे आजार होऊबर न होणे , मूत्रपिंड कायमस्वरूपी खराब होणे , आतड्यांचा आजार होणे , एचआयव्ही एड्स , त्वचेचे आजार तसेच आहारात लोह , झिंक , व्हिटॅमिन ' डी ' | व ' ई ' आदी घटकांची कमतरता .
निरोगी केसांसाठी पोषक आहारः
1) संत्री , मोसंबी , लिंबू , पेरू यांसारख्या फळांमध्ये असणारे ' क ' जीवनसत्त्व केसांना कमजोर होण्यापासून आणि फाटे फुटण्यापासून राखत .
2) गाजरामध्ये असणारे ' अ ' जीवनसत्त्व केसांच्या संरक्षणास मदत करते .
3)पाणी प्यायचे प्रमाण वाढवा.
4) लाहयुक्त हिरव्या पालेभाज्या आहारात घ्या .
5) निरोगी केसांसाठी आवश्यक असणारी प्रथिने , जीवनसत्त्वे व खनिजे अंडी आणि मोड आलेल्या कडधान्यांमधून मिळतात .
6) दह्यामध्ये ( योगर्ट ) असणारे ' बी ५ ' जीवनसत्त्व केसांच्या वाढीसाठी लाभदायक आहे .
7) अक्रोडमध्ये असणाऱ्या ओमेगा थ्री फॅटी अॅसिड आणि ' ई ' जीवनसत्त्वामुळे सूर्याच्या प्रखर किरणांपासून केसांचे संरक्षण होते . अक्रोडमध्ये असणारे बायोटीन व तांबे केसांच्या वाढीसाठी व रंगासाठी उपयुक्त ठरते .
महत्त्वाचे काही :
1) शाम्पूनंतर कंडिशनर वापरा . केसांच्या प्रकारानुसार शाम्पू व कंडिशनरची निवड करा .
2) तेलकट केस वारवार धुतले पाहिजेत . तर रासायनिक प्रक्रिया / उपचार । केलेले केस कमी वेळा धुवावेत .
3) नारळाचे तेल केसांसाठी परिणामकारक कंडिशनर ठरू शकते .
4) केस धुताना केसांच्या संपूर्ण लांबीच्या आधी मुख्यत्वे डोके धुवायला हवे .
5) पोहण्याआधी केस ओले व कंडिशन्ड करा . डोक्यावर घट्ट कॅप घाला . खास पोहण्यासाठी असतो तो शाम्पू आणि कंडिशनर वापरा .
6) केस विंचरण्यासाठी नेहमी मोठे आणि मऊ दात असलेल्या कंगव्याचा वापर करा . दररोज दोनदा कंगव्याने केस विंचरा .
7) वाढत्या वयानुसार केस धुण्यासाठी भरपूर शाम्पूचा वापर करू नये . मात्र केसात कोंडा झाल्यास केस नियमितपणे शाम्पूने धुवावेत .
8) हेअरड्रायर वापरताना कमी तापमानावर ठेउन वापरा . तसेच डोक्याच्या त्वचेपासून सहा इच दूर ठेवा .
9)पुरुषानी वर्षातून एकदा टकल नक्की करा. टक्कल केलया मुळे कोंडा निघून जातो.
आमचा हा लेख कसा वाटला नक्की कळवा.
धन्यवाद!
Comments
Post a Comment
Please do not enter any spam link in the comment box.